- موضوع: همایش علمی، کاربردی اقتصاد مقاومتی
- (صنعت نفت و تحقق سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی – بخش اول)
- سخنران: علی کاردر
- مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران
اقتصاد مقاومتی از جمله سیاستهایی است که توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد و به اعتقاد من جزء سیاستهای بسیار هوشمندانه است. برداشتهای ما از قوانین بالا دست عموما دارای استنباطهای مختلف است، حوزهی اقتصاد مقاومتی به صورت ریزتر امور را تبیین کرده و برای همه قسمتها از جمله در بخش صنعت، تکالیفی را مشخص کردهاست. اقتصاد مقاومتی از افراط و تفریط جلوگیری کردهاست. این اقتصاد، به معنای انزوای کشور نیست، بلکه به همهی ابعاد پرداختهاست.
بندهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵ از سیاستهای اقتصادمقاومتی بهطور مستقیم به صنعت نفت مرتبط هستند. بند۱۳ به مقابله با ضربهپذیری درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز از طریق انتخاب مشتریان راهبردی، ایجاد تنوع در روشهای فروش، مشارکتدادن بخش خصوصی در فروش، افزایش صادرات گاز، افزایش صادرات برق، افزایش صادرات پتروشیمی و افزایش صادرات فرآوردههای نفتی اشاره دارد. در بند۱۴ بر افزایش ذخایر راهبردی نفت و گاز کشور به منظور، اثرگذاری در بازار جهانی نفت و گاز و تأکید بر حفظ و توسعه، ظرفیتهای تولید نفت و گاز، به ویژه در میادین مشترک تأکید شدهاست و در بند۱۵، افزایش ارزشافزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز، توسعه تولید کالاهای دارای بازدهی بهینه (براساس شاخص شدت مصرف انرژی) و بالا بردن صادرات برق، محصولات پتروشیمی و فرآوردههای نفتی با تأکید بر برداشت صیانتی از منابع مطرح شدهاست .
ما ضمن آنکه توسعهی ذخایر راهبردی را خواهیمداشت، افزایش ظرفیت انجام خواهیم داد. این به آن معنا نیست که حتما تولیدمان را مورد مصرف قرار دهیم و یا حتما صادر کنیم. ایجاد ظرفیت و تولید دو مقولهی کاملا مستقل است. ما فارغ از آنکه بازار چه عکسالعملی نسبت به حوزهی عرضه و فروش ما دارد، ما یک نقشهی دیگری داریم که ظرفیت خود را افزایش دهیم. در حقیقت ابتدا ذخایر راهبردی خود را افزایش میدهیم، بعد در حوزهی فروش و صادرات ورود پیدا خواهیم کرد. برنامههای اصلی صنعت نفت در تحقق اقتصاد مقاومتی تولید نفت و گاز با تأکید بر میدانهای مشترک، توسعه و تنوع بازارهای صادراتی نفت و گاز، تکمیل زنجیره ارزش با توسعه صنایع پتروشیمی، تکمیل زنجیره ارزش با توسعه و بهینهسازی صنایع پالایشی، پژوهش و فناوری (دانشبنیان کردن فرآیندها و فناوریها در حوزه صنعت نفت)، بهینهسازی مصرف انرژی با هدف کاهش شدت و افزایش بهرهوری انرژی از جملهی برنامههای اصلی صنعت نفت در تحقق اقتصاد مقاومتی است.
سرمایهگذاری، افزایش ظرفیت و تولید سه مقولهی بسیار جدی در صنعت نفت است. این صنعت بسیار سرمایهبر است و منابع مالی که در این صنعت خرج میشود قابل مقایسه با سایر صنایع نیست.
حجم قابلتوجه مصرف سوخت مایع در نیروگاههای کشور از مهمترین نقاط ضعف اقتصاد کشور بودهاست که با افزایش تولید گاز در سالهای اخیر مرتفع شدهاست.
ما در ایران نزدیک ۱۰ سال است که به طور جدی از تکنولوژیهای جدید بازار فاصله گرفتهایم. مثلا در حفاریهای افقی این نکته کاملا مشهود است. با تکنولوژیهای روز، میادین اصلی ما میتوانند تولید بیشتری داشتهباشند. تکنولوژی تنها سختافراز نیست. بهعنوان مثال مدیریت پروژه، زمانبندی انجام پروژهها، قیمت تمامشده و … تکنولوژی هستند که باید روی آنها کار شود.
یک مخزن نفتی بسان یک موجود زنده است که باید متناسب با رفتار او برایش نسخه پیچید. مهمترین چالش فناوری دربخش بالادستی نفت، افزایش ضریب بازیافت نفت از مخازن است خاطرنشان کرد: در این خصوص کار جدی صورت نگرفتهاست و از ضعفهای بسیار اساسی ما است. ما باید به سمت افزایش ظرفیت پیش برویم و منابع را برای توسعه سایر بخشها صرف کنیم.
صندوق توسعه بهترین اقدامی بود که میتواند کشور را در مسیر توسعه قرار دهد. این منابع به صورت چرخشی در اختیار بخش خصوصی قرار میگیرد و مجددا از طریق اقساط برمیگردد. این چرخش منابع، توان یک کشور را افزایش میدهد.
